آتش ساز

کبریت

مجموعه کبریت متعلق به اوایل سده بیستم میلادی

تصویری از یک کبریت در حال آتش گرفتن

نمایی از اشتعال یک چوپ کبریت

کِبریت، چوب کوچک و باریکی است که در نوک آن گوگرد یا دیگر مواد شیمیایی است، که با خراشیدن یا اصطکاک بر روی بدنه قوطی و جعبه نگه دارندهٔ آن برافروخته و آتش می‌گیرد.

آتش ساز

آتش زنه چیست؟

آتش زنه یا سنگ چخماق یک ابزار بسیار کارآمد برای مواقعی است که دسترسی به فندک یا کبریت ندارید. این وسیله بسیار کاربردی ضد آب است و قابلیت استفاده در سرمای شدید را دارد.

در واقع، بهترین ابزار برای درست کردن آتش در طبیعت، روشن کردن اجاق گاز سفری و کباب‌پز است که هم برای سفرهای خانوادگی کاربرد دارد و هم باید در فهرست تجهیزات سفر کوهنوردان و طبیعت‌گردها قرار بگیرد.

نکات مهم در خصوص درست کردن آتش در طبیعت

بسیاری از کمپ‌ها و استراحتگاه‌های کوهنوردان و طبیعت‌گردها حتی مجهز به آشپزخانه‌های ابتدایی و وسایل پخت‌وپز نیستند و امکانات محدودی برای تهیه غذای گرم دارند.

به همین دلیل، بسیاری از گردشگران طبیعت‌دوست در سفرهای چند‌روزه خود به دامان طبیعت اسباب پخت‌وپز و مواد اولیه مورد نیاز خود را برداشته تا آشپزی در طبیعت را تجربه کنند. البته عده‌ای از برگزارکنندگان تورهای طبیعت‌گردی آشپزی در طبیعت را جزو خدمات و جذابیت‌های سفرهای خود می‌دانند.

حال هرچه که هست، درست کردن آتش در طبیعت باید با رعایت کامل اصول احترام به‌طبیعت باشد.

تقریبا همه افرادی که سعی در درست کردن آتش بدون استفاده از کبریت یا فندک داشته‌اند، به‌سرعت متوجه دشواری این کار شده‌اند.

یعنی مالش دادن سطوح دو چوب به یکدیگر بدون رسیدن به نتیجه مطلوب.

خوشبختانه درست کردن آتش به وسیله آتش زنه که تقریبا در همه فروشگاه‌های کالاهای ورزشی یافت می‌شود، رایج شده است.

درحالی‌که تقریبا همه می‌توانند با این ابزار آتش درست کنند، چند نکته وجود دارد که بهتر است قبل از درست کردن آتش از آن مطلع شوید.

پیدا کردن محل مناسب

• آتش خود را در مکان مناسبی برپا کنید. هر مکانی نمی تواند برای تهیه آتش مناسب باشد. هم به خاطر دشوار بودنِ تهیه آتش و هم برای خطرات احتمالی آن.

• آتش خود را درجایی دور از وزش باد برپا کنید. وزش باد می‌تواند شعله آتش را خاموش کند و یا مهار آن را از کنترل شما خارج کند. اگر برایتان مقدور است آتش خود را در یک سرپناه امن مستقر کنید.

• به‌دنبال مکانی بگردید که نزدیک به منبع سوخت (احتمالا چوب) باشد تا مجبور نباشید مسافت طولانی را برای آوردن سوخت مورد نیازتان طی کنید.

• مکانی را پیدا کنید که احتمال گسترش آتش در آن کم باشد. محوطه‌ای با چمن کم و فاصله چندمتری تا درختان و یا حتی شاخه های آویزان.

آماده سازی محل استقرار آتش

• برای جلوگیری از آتش‌سوزی احتمالی باید منطقه اطراف محل استقرار آتش خود را پاکسازی کنید.
• یک گودال بزرگتر از ابعاد آتش حفر کنید تا شعله‌ها به چمن و علف‌های اطراف سرایت نکند.
• می‌توانید با استفاده از خاک و ماسه، یک جایگاه برای آتش خود درست کنید تا آتش از تماس با محیط پیرامون آن دور بماند. استفاده از این تکنیک به‌تازگی در بین طبیعت‌گردها رواج پیدا کرده است.
• اگر نمی‌توانید از محدوده وزش باد خارج شوید، برای آتش خود یک محافظ درست کنید؛ اما دقت کنید محافظی که درمعرض وزش باد قرار می‌دهید از مواد قابل اشتعال نباشد و یا اگر قابلیت اشتعال دارد، آن را از آتش خود دور نگه دارید.

مواد لازم برای روشن‌کردن آتش را جمع‌آوری و با هم ترکیب کنید

• باید هم بتوانید آتش را روشن کنید و هم قادر باشید از آن نگه‌داری کنید. اگر مکان خود را عاقلانه انتخاب کرده باشید، این احتمال وجود دارد که مقدار زیادی سوخت در اطراف شما باشد.
• اگر برای روشن‌کردن آتش از چوب استفاده می‌کنید، این کار را با شاخه‌های بزرگ شروع نکنید. درعوض باید آتش خود را با برگ‌های خشک، برگ‌های سوزنی و شاخه‌های کوچک و پوست مرده و خشک درختان روشن کنید.
• برگ‌های سوزنی به سرعت مشتعل می شوند و آتش دوام نمی آورد. باید مقداری شاخه‌های کوچک و متوسط در دسترس خود داشته باشید تا برای روشن نگه داشتن آتش از آن استفاده کنید.

آتش ساز

استفاده از آتش زنه برای درست کردن آتش

• میله منیزیم را باز کنید. میله منیزیم یا آتش زنه یک ابزار بسیاری کاربردی در سفرهای طبیعت‎گردی و شرایط بقا است. این ماده بسیار قابل اشتعال است و می‌تواند آتشی شعله‌ور را در کمترین زمان ایجاد کند.
• با پشت چاقو مقداری از میله را بتراشید و تراشه‌ها روی مواد سوختنی (برگ‌های سوزی، تکه‌های کاغذ، پوت درختان و …. ) قرار دهید. دقت کنید که مقدار تراشه‌ها نه کم باشد و نه آنقدر زیاد که یک آتش شعله‌ور راه بیندازد.
• برای تهیه تراشه‌ها حتما از پشت چاقو استفاده کنید تا باعث خراب‌شدن لبه چاقو و یا بریده شدن میله نشوید.
• حالا با کشیدن سنگ چخماق روی میله منیزیم آتش خود را روشن کنید.
• با اضافه‌کردن شاخه‌ها کوچک و یا متوسط شعله آتش را بزرگتر کنید.
• برای نگه‌داری آتش از شاخه‌های بزرگتر استفاده کنید.
• بعد از پایان کارتان با آتش مانند طبخ غذا و نوشیدنی گرم حتما آتش را کاملا خاموش کنید و پس از اطمینان از خاموش بودن آتش سطح خاکستر آن را با خاک بپوشانید.