نرم افزار چیست؟

اگر بخواهیم به طور ساده تعریفی از نرم‌افزار داشته باشیم . بهتر است بگوییم که در واقع نرم‌افزار بخش غیر قابل لمس یک سیستم کامپیوتری و یا به تعریفی دیگر روح یک کامپیوتر ( سخت افزار ) است. که منجر به انجام عملیات و ایجاد یک رابط برای استفاده از سخت افزار توسط افراد عادی می‌شود.

نرم‌افزارها با تعریفی تخصصی تر در حقیقت شامل داده‌ها ، رویه ها و دستورهایی هستند .که انجام کارهای متفاوتی را بر روی یک سیستم بر عهده دارند.

شاید بتوان گفت که اصطلاح « نرم افزار» برای نخستین بار توسط جان توکی در سال 1958 مطرح و مورد استفاده قرار گرفت.

البته جالب است که بدانید به نوعی اولین نرم افزار یا کد نوشته شده .در جهان توسط زنی به نام آدا صورت گرفت .که البته یک زبان برنامه نویسی به نام زبان آدا به افتخار او شکل گرفت.

تقسیم‌بندی نرم افزارها

بعد از پیدایش و گسترش نرم‌افزارها و با توجه به این که این تکنولوژی جدید توانست در جنبه‌های متفاوتی از زندگی جوامع وارد شود. گونه‌های مختلفی از نرم افزار پدید آمدند که در اینجا بهتر است چیزهایی درباره انواع آن‌ها بدانیم.

• نرم‌افزارهای پایه (Programming Software) :

نرم‌افزارهای پایه در واقع ابزاری برای گسترش و توسعه برنامه‌های کامپیوتری هستند .

این نرم‌افزارها شامل ابزارهایی برای توسعه دهندگان نرم افزار است .مانند ویرایشگر متن (text editor) ، کامپایلرها (compiler) و مترجم (interpreter) .

محیط ویرایشگر متن در واقع بخشی برای نوشتن ، ویرایش و اصلاح کد است. کامپایلرها وظیفه دارند تا کدهای منبع که به هر زبان برنامه نویسی نوشته شده است. اعم از C ، C++، جاوا ، پایتون ، فرترن و … را به زبان قابل فهم کامپیوتر تبدیل کنند.

دیباگرها اشکالات و خطاهای موجود در کد را می‌یابند . مترجم‌ها برنامه‌ها را اجرا می‌کنند و یا این که آنها را به یک زبان میانی ترجمه می‌کنند.

• نرم افزارهای سیستمی(System Software) :

این گونه نرم‌افزارها در واقع نوعی جان بخشیدن به سخت افزارهای رایانه هستند . باعث راه‌ اندازی و استفاده از سخت افزارها می‌شوند.

سیستم‌های عامل ( ویندوز ، نسخه‌های مختلف لینوکس ، یونیکس و … ) ، سرویس‌های پشت پرده ، برنامه‌های جانبی ، درایورهای مختلف ، سرورها و موارد این چنینی از نرم‌افزارهای سیستمی هستند.

که وجود آن‌ها برای کارکردن با یک سیستم کامپیوتری ضروری و حیاتی است.

• نرم‌افزارهای کاربردی (Application Software) :

بیشتر ما به صورت روزانه از نرم‌افزارهای کاربردی استفاده می‌کنیم.

در واقع این بخش از نرم‌افزارها برای کاربران نهایی سیستم‌ها ساخته شده است. تا با استفاده از آن‌ها بتوانند کارهای مشخصی را انجام دهند.

از جمله این نرم‌افزارها می‌توان واژه پردازها ( ورد) ، نرم‌افزارهای آموزشی ، نرم‌افزارهای حسابداری و صدور فاکتور و … را نام برد.

در واقع نرم‌افزارهای کاربردی شامل طیف وسیعی از برنامه‌ها است .که بر روی سیستم کامپیوتر شخصی دسکتاپ ، لپتاپ ، گوشی هوشمند و تبلت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تعداد زیادی از این برنامه ها برای اهداف مختلف نوشته شده است .مانند مدیریت رسانه‌های اجتماعی ، نرم افزار های کار با اسناد ، وبگردی و … .

نرم افزارهای کاربردی به چند دسته تقسیم می‌شوند که در اینجا به معرفی آن‌ها می‌پردازیم :

o برنامه‌های کاربردی دسکتاپ :

این دسته از برنامه های کاربردی روی سیستم کامپیوتری کاربر نصب می‌شوند . بسیار قدرتمند بوده و از حافظه کامپیوترها به طور مستقیم استفاده می‌کنند .

بخشی از فضای هارد دیسک را اشغال کرده . در حین اجرا منابع سیستم سخت افزاری شما را استفاده می‌کنند.

کاربران این اجازه را دارند تا داده‌ها ( داده در هر شکل و صورت) را ویرایش ، ذخیره و خروجی دریافت کنند.

یک نمونه قوی در این زمینه می‌توان برنامه بسیار معروف و کاربردی فتوشاپ را نام برد.

o برنامه‌های مبتنی بر وب:

همانطور که گفتیم برنامه‌های کاربردی بر روی سیستم کامپیوتری کاربران ذخیره و یا به بیانی بهتر نصب می‌شوند.

اما امروزه با گسترش فضای اینترنتی و شبکه، برنامه های کاربردی‌ای توسعه پیدا کرده اند .که تنها از طریق مرورگرها امکان دسترسی به آن‌ها وجود دارند.

برخی از این برنامه‌های کاربردی تنها در قالب مبتنی بر وب ارائه می‌شوند .برخی دیگر هم نسخه قابل نصب بر روی هارد دیسک و هم نسخه وب را دارا می‌باشند.

استفاده از برنامه‌های مبتنی بر وب مزایای زیادی دارند .از جمله بروزرسانی مداوم برنامه ها ، عدم امکان استفاده از نسخه‌های ناامن و استفاده نشدن از منابع سخت افزاری سیستم شما.

اما در عوض معایبی هم دارد مانند لزوم اتصال به اینترنت و از آنجایی که سرعت اینترنت در بسیاری از نقاط کشور ما پایین است .قطعا کاربران با مشکلاتی مواجه خواهند شد.

با ایجاد نرم‌افزار های مبتنی بر وب ، سرویسی به نام (SaaS) ایجاد شد که با استفاده از آن کاربران با کمک یک مرورگر وب موافقت خود را با اشتراک در سرویس های کاربردی به اشتراک می‌گذارند.

o سوئیت برنامه‌ها:

تا به اینجا هر برنامه کامپیوتری را به صورت مستقل معرفی کردیم اما جالب است بدانید که امروزه رایج شده است که بسته بندی از برنامه های مختلف در اختیار کاربران قرار بگیرد که هر یک به نوعی بخشی از مشکلات و نیازهای کاربران را حل کند.

برای مثال نرم‌افزار مایکروسافت افیس از جمله آن‌هاست که بیش از 10 برنامه کاربردی مورد نیاز اغلب مردم در یک بسته گنجانده شده است که بخش وسیعی از نیازها را پوشش داده و به این وسیله به یکی از مهم‌ترین ابزارهای کاربران ویندوز امروزی تبدیل گردیده.

هر چه که اسقبال کاربران از این گونه برنامه ها افزایش پیدا کند، ویژگی‌ها ، برنامه‌ها و ابزارهای بیشتری در این بسته ها به کاربران ارائه خواهد شد.

نرم افزار بازی و آموزشی